Vrijheid, een woord, als je het uitspreekt,
hardop, dan hoor je zelf
door die eerst ij en die andere
vlak erna
dat er zo’n ruimte in je mond ontstaat
dat je die rechtuit naar buiten brengen wilt.

Vrijheid, het woord kantelt de wereld in,
richt ruimte aan tussen mensen,
meningen, misverstanden,
moraliteiten.

Vrijheid, als jij kiest voor dat woord
dan blijft het niet van jou alleen,
het draagt zijn eigen kracht,
trekt haar eigen baan waar mensen
staan en gaan.

Vrijheid, kies jij daarvoor en gun je
het woord aan iedereen,
pas dan vermeerdert het in kracht,
maakt het ruimte
voor moed en mededogen.

Zoals de Duitse man die – hier,
op deze plek – tijdens Wereldoorlog II
weigerde zijn wapen leeg te schieten
op jonge mensen wier
ideeën toen verwerp’lijk waren.

Hij wisselde zijn leven in,
want hij wist dat vrijheid daar
van vrede was ontdaan.
Hij koos de vrijheid van de dood.

En wij, door hier te staan,
willen hem eren.

Vrijheid moet bevochten
het meeste op jezelf.

Sieth Delhaas
Dodenherdenking, 4 mei 2019

(Twentolmonument
Het ‘Twentolmonument’ in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan zeven verzetsstrijders die op 10 april 1945 door de bezetter zijn gefusilleerd. Het monument is tevens een eerbetoon aan de Duitse soldaat Ernst Gräwe, die weigerde aan de executie van de verzetsstrijders deel te nemen en wiens leven hier een gewelddadig einde vond.)