De zaak van de woorden die nergens toe dienen,
of om te leven slechts, is een kleine zaak.
Maar als je iedere dag zekerder weet
dat je kransen niet alleen afwijst
maar er ook steeds meer van gruwt,
als je van je al failliete intellect werkelijk geen prostituee
wilt maken die haar borsten of haar ziel verkoopt
aan ieder stiefkind van het geld, of als je eenvoudigweg
weinig nodig hebt en het alleen belangrijk vindt
het leven en zijn treurnis waardig te dragen
zou het beter zijn dat je vanaf nu
je onontkoombare straf van eenzaamheid en mislukking aanvaardt
en dat je als lichtend of blind stofje van de sterren
die kleine, belachelijke zaak omarmt,
dat je dit van ganser harte doet en dat in je lege kamer
de woorden van het vuur in as verkeren, elkaar bestormen
en achtervolgen, en in hun eenzame nacht
verkillen door het zeggen van jouw naam.
Nicanor Parra
NO CREO EN LA VÍA PACÍFICA
no creo en la vía violenta
me gustaría creer
en algo —pero no creo
creer es creer en Dios
lo único que yo hago
es encogerme de hombros
perdónenme la franqueza
no creo ni en la Vía Láctea.
Vertaling
Ik geloof niet in de vreedzame weg
ik geloof niet in de gewelddadige weg
ik had graag ergens in willen
geloven – maar ik geloof niet
geloven is geloven in God
mijn schouders ophalen
is het enige wat ik doe
vergeeft u me dat ik het zeg
ik geloof zelfs niet in de Melkweg.
Nicanor Parra (San Fabián de Alico, 5 september 1914) is een Chileense wiskundige en dichter, wiens werken een belangrijk invloed hebben gehad op de literatuur van heel Zuid-Amerika. Hij heeft zich tot “antipoeta” verklaard, wat betekent dat hij de pompeuze dichtstijlen van andere dichters verwierp.
Na lezingen zei hij, “Ik trek alles wat ik gezegd heb weer in.” Een van zijn dichtbundels, Poemas y antipoemas (Gedichten en antigedichten, vert. Bertus Dijk, 1972), heeft een groot invloed gehad op de Beat Generation. In 2011 won Parra de Cervantesprijs voor zijn gehele oeuvre.
Zijn zuster Violeta Parra was een volkszangeres van internationaal belang. In 2011 is er een film over haar verschenen: Violeta se fue a los cielos / Violeta went to heaven
Vertaling gedicht: ‘El Ápic’ van Jorge Luis Borges
Niet de nagelaten geschriften van hen
die je angstig aanroept zullen je redden;
Je bent die anderen niet en je bevindt je nu
midden in de doolhof die gevormd is door
jouw stappen. De doodstrijd van Jezus of van Socrates
verlost je niet, noch de machtige gouden
Siddhartha die bij het verstrijken van de dag
in de tuin de dood aanvaardde.
Stof zijn ook de door je hand geschreven
woorden of de uitspraken gedaan
door jouw mond. Het noodlot kent geen mededogen
en de nacht van God is zonder einde.
Jouw materie is de tijd, de eindeloze
tijd. Je bent elk afzonderlijk ogenblik.
Ik neem afscheid van mijn hand
die het pad van de bliksem kon schetsen
of de stilte van de stenen
onder de sneeuwhopen van weleer.
Om ze weer bossen en zand te laten worden
neem ik afscheid van het wit papier en de blauwe inkt
waaraan lome rivieren ontsprongen,
zwijnen in de straten, lege maalderijen.
Ik neem afscheid van de vrienden
op wie ik het meest heb vertrouwd:
de konijnen en de motten,
de rafelige zomerwolken,
mijn schaduw die altijd zachtjes met me sprak.
Ik neem afscheid van de Deugden en de Gratiën der [ planeet:
de mislukkelingen, de muziekdozen,
de vleermuizen die zich bij het vallen van de avond
losmaken uit houten huizenbossen.
Ik neem afscheid van mijn stille vrienden
die alleen maar willen weten
waar je wat wijn kunt drinken,
en voor wie alle dagen
niets anders dan een smoesje zijn
om ouderwetse liedjes te gaan zingen.
Ik neem afscheid van een meisje
dat zonder me te vragen of ik van haar hield of niet
met me meeging en met me sliep
op zo’n middag vol rook
van in greppels brandende bladeren.
Ik neem afscheid van een meisje
wier gezicht ik in mijn dromen blijf zien
verlicht door de trieste blik
van treinen die voorbijgaan in de regen.
Ik neem afscheid van het geheugen
en ik neem afscheid van de heimwee
– het zout en het water
van mijn dagen zonder doel –
en ik neem afscheid van deze gedichten:
woorden, woorden – een beetje lucht
bewogen door mijn lippen – woorden
om de wellicht enige waarheid te verhullen:
dat we ademen en ophouden met ademen.
